برنامه ریزی شهری
به طور کلی از زمانیکه بشر برای شناسایی محیط اطراف و تسهیل در امر زندگی و رفع مشکلات و نیازهای خود به تکاپو پرداخت در حقیقت دست به یک نوع برنامه ریزی زد . در حال حاضر نیز با توجه به وجود جمعیت رو به افزایش امروزی استفاده از منابع طبیعی و به کار گیری امکانات اقتصادی فیزیکی و اجتماعی به منظور رفاه و ارتقاء سطح زندگی بشری ،نیاز به برنامه ریزی از جمله ضرورتهایی است که می توان به وسیله آن دردستیابی به هدفها به موقعیتهای مطلوبی نائل آمد . در صورتیکه بخواهیم تعریفی کلی از برنامه ریزی داشته باشیم می بایستی برنامه ریزی راعبارت از کوششی در جهت انتخاب بهترین برنامه ها در جهت رسیدن به هدفهای مشخص بدانیم که ممکن است این کوششها و برنامه ها تا مرحله نهایی هدف نیز پیش نرود بلکه گامهایی در جهت رسیدن به آن باشد
امروزه شهرها به صورت مجموعه ای واحد هستند که مانند انسان دارای خصایص و ویژگیهای زندگی است . شهرها پیوسته در حال تغییر و تحول با خود کمبودها ، مسائل و مشکلات ، محدودیتها و نیازهایی را به همراه دارند رفع کمبودها و نیازها و حل کردن مسائل و مشکلات ، با برنامه ریزی دقیق و اصولی شروع میشود . بنابراین با پرداختن به کمبودها ، نیازها و محدودیتها و با توجه به مسائل و مشکلات ، هدف اساسی برنامه ریزی امکان تعیین و تبیین یافته ، شهررا در مسیر حرکت مشخص قرار خواهد داد. از این رو در فرآیند توسعه شهر ، لزوم جایگاه برنامه ریزی بیش از پیش احساس میشود .
پیشینه برنامه‌ریزی شهری در ایران
شورای عالی شهرسازی سازمانی است که در وزارت آبادانی و مسکن تشکیل شد و از سال ۱۳۴۴ به ریاست عالیه فرح پهلوی آغاز به کار نمود. این شورا تعیین اولویت طرح‌ها ، بررسی و تصویب آیین نامه‌های شهرسازی، و تعیین و تصویب معیارهای ساختمانی و بررسی قوانین شهرسازی را بر عهده دارد. هدفهای اساسی شورای عالی شهرسازی برگزیدن سیاست همگانی شهرسازی و هماهنگ کردن برنامه‌های شهرسازی با برنامه‌های عمرانی ؛ بررسی و تصمیم گیری درباره جلوگیری از گسترش بی رویه شهرها تا زمانی که طرح جامع برای آنها تهیه نشده است و تهیه نقشه جامع برای شهرهای کشور و اجرای طرح‌های نام برده برای آن شهرها.
هدف اصلی برنامه ریزی شهری
عبارت است از محیطی راحت تر ، بهتر ، آسانتر و موثر تر برای شهر نشینان برنامه ریزی شهری مجموعه گسترده ای از فعالیتهای نظام مند است که به منظور نیل به اهدافی برای آینده شهر در نظر گرفته می شود
نکته مهمی که در برنامه ریزی شهر ها اهمیت دارد مساله آینده نگری است زیرا زندگی شهرهابدون ساز و کار های انتظام و قابل اجرا دچار هرج و مرج و آشفتگی خواهد شد. بنابراین برنامه ریزی شهری تلاشی به منظور انجام اعمالی است که نتایج آنها نظارت برشهررا برای حفظ منافع شهروندان و بهبود محیط آنها در پی دارد
وجود معضلات شهری امروزه احساس نیاز به برنامه ریزی را بیشتر میکند ودر چارچوب این تفکر ، ایجاد تعادل ، تناسب و هماهنگی در بخشهای مختلف شهر امکان پذیر میباشد . بنابراین برنامه ریزی شهری ، شهر و حیات شهر را به عنوان یک ساز و کار پویا ، هدف دار و زنده یاری می رساند و در این شرایط است که مدیریت شهری با وجود برنامه آینده نگرانه شهری در مسیر مناسب حرکت میکند و می تواند پاسخگوی دگرگونیهای آتی شهر و خواسته ها و نیازهای شهروندان باشد . در صورتیکه چنین اعتقادی به صورت راسخ وجود داشته باشد ، میتوان با صحت و دقت وضع موجود را شناخت ، نیازها را در نظر گرفت ، اولویتها را ببیند و چشم اندازها را نیز ترسیم کرد. با افزایش پیچیدگی مسائل امروزه شهرها و اینکه برنامه ریزی در شهر داریها فکر کردن درباره رشد و توسعه بهینه شهر است ، نیاز به امر برنامه ریزی در جهترشد و توسعه مطلوب شهر ضرورت می یابد . با ت.جه به این ضرورت معاونت برنامه ریز و حمل و نقل و ترافیک در سال 87 در چارت تشکیلاتی شهرداری ارومیه پیش بینی شده است . این معاونت ابتدا در قالب گروه برنامه و بودجه شروع به فعالیت نموده و با انتصاب جناب آقای پور صمد به معاونت این حوزه ، فعالیت رسمی خود را بصورت رسمی آغازنموده است
